Temel Analiz: Nedir ve işlem yapmak için nasıl kullanılır

Temel analiz, özellikle uzun vadeli yatırımcılar için Forex işlemlerinde kilit bir rol oynar. Tarih boyunca George Soros ve Warren Buffett gibi efsanevi isimler servetlerini piyasaları yönlendiren temel faktörlere odaklanarak inşa etmişlerdir.

Temel analiz, bir ülkenin ekonomik performansının para birimi değerini nasıl etkilediğini inceler. Ekonomik göstergelerin analiz edilmesini ve önemli istatistiksel raporların yorumlanmasını içerir. Her gün yayınlanan yüzlerce finansal güncelleme ve haber bülteniyle, yatırımcılar bu bilgileri bir para biriminin yükselip yükselmeyeceğini tahmin etmek ve mevcut trenddeki potansiyel dönüm noktalarını tespit etmek için kullanabilir.

Ekonomik Takvim yaklaşan rapor açıklamalarının tarih ve saatlerini listeler. Bu, analistlerin haberlerin piyasaları nasıl etkileyebileceğini değerlendirmeleri için önemli bir araçtır. Takvim aynı zamanda verilere ilişkin uzman tahminlerini de içererek yatırımcıların olası piyasa tepkilerine hazırlanmalarına yardımcı olur.

Temel analiz nedir?

Temel analiz, bir para biriminin gücünü etkileyen dış faktörleri değerlendiren bir yöntemdir. Buna faiz oranları, enflasyon ve istihdam gibi ekonomik göstergelerin yanı sıra sosyal ve siyasi olaylar da dahildir. İşlemi yapılan varlığa bağlı olarak, temel yatırımcılar genellikle üç ana unsura odaklanır:

• Ekonomik analiz
• Sektör analizi
• Şirket analizi

Temel analiz, araştırmacı araştırmaya çok benzer. Yatırımcıların gelecekteki fiyatını etkileyebilecek faktörleri inceleyerek bir para biriminin gerçek değerini belirlemelerine yardımcı olur. Bunu yaparak, yatırımcılar bir para biriminin değerinin düşük veya aşırı değerli olduğunu tespit edebilirler.

Temel analiz neden önemlidir

Temel analizde, yatırımcılar bir para biriminin adil değerini belirlemek için verileri dikkatle inceler ve aşırı değerli mi yoksa düşük değerli mi olduğunu değerlendirir. Bu, ekonomik göstergelerin analiz edilmesini, temel istatistiklerin gözden geçirilmesini ve bir ülkenin ekonomik sağlığının döviz kurunu nasıl etkilediğinin anlaşılmasını içerir.

Günlük ekonomik raporlar ve haber güncellemeleriyle, yatırımcılar bu bilgileri para birimi değerlerindeki değişiklikleri tahmin etmek ve piyasa trendlerindeki olası değişimleri tespit etmek için kullanırlar. Bu süreçte önemli bir araç, önemli raporların ve göstergelerin yayınlanma tarihlerini listeleyen Ekonomik Takvim'dir. Analistlerin yaklaşan haberlerin döviz hareketlerini nasıl etkileyebileceğini ölçmelerine yardımcı olur ve daha doğru tahminleri destekler.

Temel analizin bileşenleri

Temel analizin önemli bileşenlerini inceleyelim.

Ekonomik analiz

Bu, genel piyasayı şekillendiren geniş ekonomik göstergelerin analiz edilmesini içerir. Dikkate alınması gereken temel faktörler şunlardır:

• GSYİH büyümesi. Ekonomik sağlığı ve kurumsal kazanç potansiyelini gösterir.
• Enflasyon oranları. Satın alma gücünü ve tüketici harcamalarını etkiler.
• Faiz oranları. Borçlanma maliyetlerini ve ekonomik faaliyetleri etkilerler
• İşsizlik oranları. Bu gösterge işgücü piyasası koşullarını ve tüketici duyarlılığını yansıtır.

Sektör analizi

Sektör analizi, bir şirketin ait olduğu belirli sektörü inceler ve özellikle hisse senedi yatırımcıları için yararlı olur. Bu analiz türü şunları kapsar:

• Piyasa eğilimleri: Sektördeki büyüme modellerini ve talebi anlamak çok önemlidir.
• Rekabet: Analistlerin rekabet ortamını ve piyasa payının nasıl dağıldığını değerlendirmesi gerekir.
• Düzenleyici ortam: Bu, sektörün işleyişini etkileyebilecek yasa ve yönetmeliklerin incelenmesini içerir.

Yatırımcılar bu faktörleri inceleyerek potansiyel fırsatları ortaya çıkarabilir ve belirli sektörlerle bağlantılı riskleri değerlendirebilir.

Şirket analizi

Hisse senedi tüccarları ve yatırımcıları için de son derece önemli olan bu analiz yönü, bireysel işletmenin kendisine odaklanır. Aşağıdaki kilit alanların incelenmesini içerir:

• Mali tablolar, bir şirketin mali sağlığı hakkında fikir veren çok önemli belgelerdir. Bunlar gelir tablolarını, bilançoları ve nakit akış tablolarını içerir.
• Finansal oranlar bir şirketin karlılığını, verimliliğini ve riskini değerlendirmeye yardımcı olan ölçütlerdir. Temel örnekler arasında fiyat-kazanç (P/E) oranı, öz sermaye karlılığı (ROE) ve borç-öz sermaye oranı yer alır.
• Yönetim kalitesi, etkili liderlik uzun vadeli başarı için hayati önem taşır, bu nedenle analistler bir şirketin yönetim ekibinin geçmiş performansını ve yeteneklerini değerlendirir.
• Rekabetçi konumlandırma: Bir şirketin rakiplerine kıyasla nasıl değerlendirildiği, büyüme potansiyelinin belirlenmesine yardımcı olur.

Temel analiz kullanarak nasıl işlkem yapılır

Temel analizin ne kadar etkili olabileceğini görmek için aşağıdaki adımları sırayla izleyin:

1. İşlem yapmak istediğiniz para birimini seçin. Aşina olduğunuz veya hakkında yeterli bilgiye sahip olduğunuz ve daha fazla çalışacağınızdan emin olduğunuz bir para birimi seçin.
2. GSYİH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla), istihdam oranları ve enflasyon dahil olmak üzere seçtiğiniz para birimini çıkaran ülkenin temel ekonomik verilerini inceleyin. Olumlu finansal göstergeler para birimini güçlendirebilirken, olumsuz olanlar değerinin düşmesine neden olabilir.
3. Ülkenin merkez bankası politikalarını izleyin. Merkez bankaları, faiz oranlarını belirlemek gibi önemli kararlar alarak döviz piyasasında hakem görevi görürler. Bir merkez bankası faiz oranlarını yükselttiğinde, genellikle daha yüksek getiri arayan yatırımcıları çekerek para biriminin değerini artırır.
4. Para birimini etkileyebilecek güncel olaylardan haberdar olun. Örneğin, bir ülkedeki siyasi huzursuzluk veya çatışma yatırımcıları tedirgin edebilir ve para biriminin değerinde düşüşe yol açabilir. Bu tür haberler hakkında bilgi sahibi olmak çok önemlidir.

Bir sonraki adım, para biriminin zaman içindeki performansını takip eden çizelgeleri ve grafikleri inceleyerek teknik analiz uygulamaktır. Fiyat hareketlerini ve trendleri analiz etmek, alım veya satım için en uygun anların belirlenmesine yardımcı olabilir.

Teknik analiz makalesinde, bunun nasıl uygulanacağı hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Dikkate alınacak faktörler

Merkez Bankası ve faiz oranları

Merkez bankaları bir ülkenin mali işlerini yönettiğinden, politika kararlarının döviz kurları üzerinde büyük etkisi vardır. Örneğin, bir merkez bankası bir para biriminin değerini artırmak için o para birimini satın alıp rezervlerinde tutabilir. Değeri düşürmek için ise bu rezervleri piyasaya geri satabilir.

Eğer merkez bankası tüketici harcamalarını artırmak istiyorsa, ticari bankalara verdiği krediler için uyguladığı faiz oranlarını düşürebilir. Tersine, enflasyonu kontrol altına almak için, harcamaları caydırmak amacıyla faiz oranlarını yükseltir.

Merkez Bankası'nın politikası, enflasyonu kontrol etmeye odaklandığında ‘şahin’ olarak tanımlanır ve genellikle daha yüksek faiz oranlarıyla sonuçlanır. Tersine, 'güvercin' bir duruş ekonomik büyümeye öncelik verir ve tipik olarak yaklaşan faiz indirimlerine işaret eder.

Enflasyon

Enflasyon, mal ve hizmet fiyatlarının artış oranını ölçerek para arz ve talebini ve dolayısıyla değerini doğrudan etkiler. Enflasyonun ana göstergeleri şunlardır:

• Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH)
• GSYİH, belirli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin toplam değerini ölçer. GSYH'deki artış ekonomik büyümeyi gösterir ve genellikle enflasyon seviyelerini değerlendirmek için kullanılır.
• Yayın takvimi: Ön rapor çeyrek bittikten dört hafta sonra; nihai rapor çeyrek kapandıktan üç ay sonra yayınlanır. Yayınlanma saati: 15:30 EET (14:30 EEST).
• Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
• TÜFE, endeks olarak ifade edilen belirli bir mal ve hizmet sepetindeki fiyat değişikliklerini takip eder. TÜFE, mevcut sonuçları öncekilerle karşılaştırarak tüketicinin satın alma gücünün enflasyon nedeniyle nasıl değiştiğini ortaya koyar.
• Yayın takvimi: Aylık, genellikle ay ortası; saat: 15:30 EET (14:30 EEST).
• Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)
• Bu gösterge, üreticilerin aldığı fiyatlardaki değişiklikleri yansıtmakta ve bu değişikliklerin tüketici düzeyindeki fiyatları nasıl etkileyebileceğini tahmin etmeye yardımcı olmaktadır.
• Yayın takvimi: Ayın ikinci veya üçüncü haftasında; saat: 15:30 EET (14:30 EEST).

İstihdam

İstihdam seviyeleri, mevcut ve gelecekteki harcamaları etkileyerek döviz kurları üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Artan işsizlik genellikle zayıflayan bir ekonomiye işaret eder ve bu da para birimine olan talebin azalmasına neden olur. Tersine, güçlü istihdam rakamları ekonomik büyümeye işaret eder ve bu da genellikle para birimine olan talebi artırır.

İşte çeşitli ülkelerden gelen önemli istihdam raporları:

• ABD Tarım Dışı İstihdam - kamu çalışanları, kâr amacı gütmeyen kuruluş çalışanları ve çiftlik işçileri hariç istihdam eğilimlerinin bir ölçüsüdür.
• ABD İşsizlik Sigortası İlk Başvuruları - işsizlik yardımı için yapılan yeni başvuruların sayısı olup, yakın zamanda işini kaybedenlerin sayısını gösterir.
• İşgücü Anketi Kanada'daki mevcut istihdam oranlarındaki değişiklikleri ölçer.
• Ücret Fiyat Endeksi Avustralya'da ücretlerdeki değişiklikleri gösterir.
• Başvuru Sahibi Sayısı Değişimi Birleşik Krallık'ta bir raporlama döneminden diğerine işsizlik yardımı başvurularındaki değişimi ölçer.

Perakende Satışlar

Bu gösterge hayati önem taşımaktadır çünkü tüketici harcamaları ekonominin büyük bir bölümünü oluşturmaktadır. Belirli bir dönem boyunca farklı mal ve hizmet kategorilerine yapılan toplam harcamaları takip eder. Perakende satışlardaki büyüme, tüketicilerin daha fazla harcanabilir gelire sahip olduğunu ve ülkenin ekonomik görünümüne güven duyduğunu gösterir.

Yayın takvimi: Aylık, genellikle ay ortası; saat: 15:30 EET (14:30 EEST).

Konut Satışları

Yükselen bir konut piyasası, sağlıklı bir ekonominin önemli bir işaretidir. Büyük ölçüde tüketici güvenini ve mortgage oranlarını yansıtan konut satış raporları, konuta yönelik genel tüketici talebini ortaya koymaktadır.

Yayın takvimi: Ayın dördüncü haftası boyunca; saat: 15:30 EET (14:30 EEST).

Toptan Ticaret Raporu

Toptan Ticaret Raporu, 4.500 toptancı yatırımcı ile yapılan aylık bir anketten elde edilen aylık satışlar, stoklar ve stokların satışlara oranı hakkında veriler sağlar. Piyasa üzerindeki etkisi genellikle sınırlı olsa da, arz ve talep dengesizliklerini vurgular ve üç aylık GSYİH rakamlarının tahmin edilmesine yardımcı olabilir.

Yayın takvimi: Her ayın 9'u civarında; saat: 17:00 EET (16:00 EEST)

Ödemeler Dengesi (ÖD)

Ödemeler dengesi, bir ülkede yerleşik kişiler ile yerleşik olmayan kişiler arasında belirli bir dönem boyunca gerçekleşen tüm işlemleri özetler. Mal, hizmet ve geliri kapsayan cari hesap ve finansal araçları içeren işlemleri içeren sermaye hesabı olarak ikiye ayrılır. Bu veriler hem ulusal hem de uluslararası ekonomi politikalarının şekillendirilmesinde hayati bir rol oynamaktadır.

Yayın takvimi: Ayın 19'u civarında; saat: 15:30 EET (14:30 EEST)

Dış Ticaret Dengesi

Rapor, bir ülkenin ithalat ve ihracatı arasındaki farkı vurgular ve ödemeler dengesinin önemli bir bileşenidir. Dış ticaret açığı, ülkenin ihraç ettiğinden daha fazla ithalat yaptığı anlamına gelirken, dış ticaret fazlası ihracatın ithalatı aştığını gösterir. Bir dış ticaret fazlası ya da daralan bir açık genellikle ülkenin para birimine yönelik daha güçlü bir talebe işaret eder.

Yayın takvimi: Ayın 19'u civarında; saat: 15:30 EET (14:30 EEST).

Forex piyasasının nasıl işlediği hakkında daha fazla bilgiyi bu makalede bulabilirsiniz.

Temel analizin avantajları ve dezavantajları

Temel analizin çeşitli avantajları vardır.

• Yatırımcıların faiz oranları gibi piyasayı yönlendiren temel faktörleri daha iyi anlamalarını sağlayarak olası piyasa değişimlerini daha etkili bir şekilde tahmin etmelerine ve bunlara hazırlanmalarına olanak tanır.
• Uzun vadeli yatırım fırsatlarını tespit etmeye yardımcı olur. Teknik analiz kısa vadeli fiyat değişikliklerini hedeflerken, temel analiz daha geniş ve uzun vadeli bir bakış açısı sunar. Bu da yatırımcıların kalıcı trendlerden faydalanmasını ve daha fazla getiri elde etmeyi hedeflemesini sağlar.
• Yatırımcılara döviz işlemi ile ilgili riskleri değerlendirmek için araçlar sağlar. Ekonomik göstergeleri, para politikalarını ve jeopolitik olayları analiz ederek, bu faktörlerin döviz değerlerini nasıl etkileyebileceğini daha iyi anlayabilirler. Bu içgörü, değişken piyasalardaki risklerini daha etkili bir şekilde yönetmelerine yardımcı olur.
• Yatırımcıların genel piyasa duyarlılığını anlamalarına yardımcı olur. Yatırımcıların belirli bir para birimine yönelik tutumları işlem kararlarını önemli ölçüde etkileyebilir. Yatırımcılar ekonomik verileri, haber raporlarını ve duyarlılık göstergelerini inceleyerek, daha doğru fiyat tahminlerine yol açan değerli bilgiler edinebilirler.
• Yatırımcılara ekonomik veri duyuruları gibi haber bültenlerini nasıl analiz edeceklerini öğretir. Bu olaylar, döviz değerleri üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir ve yatırımcıların kendilerini stratejik olarak konumlandırmalarına ve piyasa hareketlerinden yararlanmalarına olanak tanır.
• Piyasa katılımcılarının merkez bankası politikalarını değerlendirmelerini ve piyasa üzerindeki etkilerini tahmin etmelerini sağlar. Merkez bankaları faiz oranı değişiklikleri ve parasal teşvik önlemleri yoluyla para birimi değerlerini etkiler. Bu öngörü, yatırımcıların kendilerini bu eylemlerden önce konumlandırmalarına ve sonuçta ortaya çıkan para birimi hareketlerinden potansiyel olarak yararlanmalarına olanak tanır.
• Yatırımcıların ekonomik değişkenlerin birbirine nasıl bağlı olduğunu anlamalarına yardımcı olur. Forex piyasası GSYİH büyümesi, enflasyon, istihdam rakamları ve ticaret dengeleri gibi faktörlerin karmaşık bir karışımından etkilenir. Bu bilgi, yatırımcıların işlem kararlarını bilgilendiren eğilimleri ve korelasyonları belirlemelerine olanak tanır.
• Para birimi değerlerindeki uzun vadeli eğilimleri ortaya çıkarır. Piyasa katılımcıları, ekonomik verileri uzun dönemler boyunca analiz ederek, hemen görülemeyen temel eğilimleri tespit edebilirler. Bu uzun vadeli bakış açısı, sürekli para birimi hareketlerinden yararlanmalarını ve potansiyel olarak önemli kazançlar elde etmelerini sağlar.

Bununla birlikte, temel analizin birkaç önemli dezavantajı vardır.

• Önemli bir zaman ve çaba yatırımı gerektirir. Yatırımcıların ekonomik raporlar, mali tablolar ve jeopolitik olaylar gibi verileri sürekli olarak toplaması ve analiz etmesi gerekir. Bu sürekli özveri, kısa vadeli işlem yaklaşımlarını tercih edenler için özellikle zor olabilir.
• Temel analiz esas olarak uzun vadeli yatırım stratejileri için uygundur. Geniş trendler hakkında değerli bilgiler sağlamasına rağmen, kısa vadeli fiyat değişikliklerini tahmin etmede o kadar etkili olmayabilir. Hızlı kazanç elde etmek isteyen yatırımcılar genellikle daha kısa dönemlerdeki fiyat hareketlerine ve piyasa trendlerine odaklanan teknik analize güvenir.
• Temel verilerin yorumlanması doğası gereği özneldir. Yatırımcılar aynı ekonomik göstergelerden, finansal raporlardan veya haberlerden farklı sonuçlara ulaşabilir. Bu nedenle, piyasa katılımcılarının önyargıyı azaltmak ve daha objektif analiz sağlamak için disiplinli bir yaklaşım uygulaması gerekir.
• Finansal piyasaların verimli çalışması beklenir ancak bazen irrasyonel davranabilirler. Temel analiz, piyasaların nihayetinde temel faktörlere göre kendilerini düzelteceği fikrine dayanır. Ancak kısa vadede piyasalar haberlere aşırı tepki vererek abartılı fiyat dalgalanmalarına neden olabilir. Yatırımcıların bu verimsizlikleri fark etmesi ve stratejilerini buna göre uyarlaması gerekir.
• Bu analiz büyük ölçüde doğru ve kapsamlı verilere sahip olmaya bağlıdır. Ancak, tüm yatırımcıların ilgili tüm bilgilere erişimi yoktur. İçeriden ayrıcalıklı bilgiye sahip olanlar, perakende yatırımcılara kıyasla avantajlı olabilir. Yatırımcıların sahip oldukları bilgilerin sınırlarını bilmeleri ve analizlerini buna göre ayarlamaları önemlidir.
• Döviz piyasaları çok çeşitli ekonomik, finansal ve jeopolitik faktörler tarafından şekillendirilir. Temel analiz, yatırımcıların birden fazla değişkeni ve bunların birbirlerini nasıl etkilediğini göz önünde bulundurmasını gerektirir. Bu karmaşıklık, bireysel faktörlerin döviz değerleri üzerindeki etkisini doğru bir şekilde değerlendirmeyi zorlaştırır. Bu bağlantıların kapsamlı bir şekilde anlaşılması, bilinçli karar verme için gereklidir.
• Temel analiz, bir para biriminin ekonomik koşullar tarafından yönlendirilen içsel değerine odaklanır, ancak kısa vadeli fiyat hareketlerini veya piyasa eğilimlerini gözden kaçırabilir. Yalnızca temel analize güvenen yatırımcılar, teknik göstergelerin ortaya çıkarabileceği alım satım fırsatlarını kaçırma riskiyle karşı karşıyadır.
• Temel analiz geçmiş ve güncel verilere dayandığından, anlık piyasa duyarlılığını veya hızla değişen ekonomik koşulları tam olarak yansıtmayabilir. Haberlere veya olaylara yönelik piyasa tepkileri gecikebilir veya beklentilerden farklı olabilir. Yatırımcıların bu olası gecikmelerin farkında olması ve stratejilerini buna göre ayarlaması gerekir.

Temel analiz örnekleri

Bir ekonomideki mal ve hizmet fiyatlarındaki değişiklikleri ölçen Tüketici Fiyat Endeksini (TÜFE) inceleyelim.

Örneğin, önceki TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) %2,4 ise bu, ılımlı bir enflasyona işaret eder. Yeni TÜFE verisinin açıklanması önemlidir çünkü bu veri, para birimlerinin ABD Dolar Endeksi (DXY) karşısındaki değerini etkileyebilir. Yeni TÜFE oranı %2,4’ün üzerindeyse, bu yükselen enflasyonu ve zayıflayan bir dolar endeksini gösterir. Bu durumda, USD’nin fiyat teklifi para birimi olduğu döviz çiftleri (örneğin EUR/USD) güçlenme eğiliminde olur (AL), USD’nin baz para birimi olduğu çiftler (örneğin USD/CHF) ise zayıflayabilir (SAT).

Son düşünceler

• Temel analiz, bir para biriminin değeri ve bunu etkileyen faktörler hakkında fikir verir.
• Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH), istihdam oranları, enflasyon ve daha fazlası gibi bir ülkenin ekonomisinin temel yönlerini inceler ve bunların tümü para biriminin gücünü etkiler.
• Yatırımcılar, haber olaylarını ve ekonomik raporları analiz ederek gelecekteki piyasa hareketleri hakkında eğitimli tahminlerde bulunabilirler.
• Bu tür analizler, faiz oranları ve siyasi gelişmeler de dahil olmak üzere çeşitli faktörleri dikkate alarak yatırımcıların para birimlerini alırken veya satarken daha bilinçli kararlar vermelerine yardımcı olur.
• Temel analiz değerli olsa da, yatırımcılar sınırlamalarının farkında olmalı ve genel işlem stratejilerini güçlendirmek için teknik analiz gibi diğer yaklaşımlarla birleştirmeyi düşünmelidir.